Food for thought

Supermarkten willen meer tijd om te voldoen aan Europese duurzaamheidsregelgeving

CSRD, EUDR, CSDDD; Brussel komt de laatste tijd met behoorlijk wat nieuwe regels voor het bedrijfsleven om te verduurzamen. Afgelopen week meldde de koepelorganisatie van Nederlandse supermarkten CBL daarover dat ze uitstel wil van de invoering van de EUDR; de wet die ontbossing moet tegengaan. Hun officiële argument: Brussel is niet klaar met het beloofde IT-systeem. In werkelijkheid zullen ze ook best blij zijn als deze transparantieverplichting nog even op de lange baan gaat. Nog even niet met de billen bloot.

Of hopen ze op afstel? Dan vinden ze waarschijnlijk onze kersverse Minister van Economische Zaken Beljaarts (PVV) aan hun zijde. Hij bestempelde afgelopen zondag in WNL al die klimaatregels als doorgeschoten regeldrift. “We moeten ondernemingen niet beknotten en gewoon wat meer vertrouwen”. Dat vertrouwen zou bij Robin Food per direct toenemen als supermarkten hun Bio ambitie als de sodemieter zouden opschalen naar minimaal 25% van de totale schapruimte. Met of zonder regelgeving.

Zou Beljaarts dat bedoelen met “bedrijven gewoon wat meer vertrouwen”?

We hebben afgelopen weekend massaal genoten van het mooie zomerse weer. Tegelijkertijd is de herfst onmiskenbaar in aantocht.

Kou, regen, hoesten en druipneuzen staan ons te wachten. Gelukkig vond Iedereen ouder dan 60 of met een medische aandoening deze week een brief op de mat. Uitnodiging van de huisarts voor gratis griepprik. Zo goed is onze preventieve gezondheidszorg!

En als we het dan toch over preventie hebben, zou wat meer aandacht voor gezond eten wel op zijn plaats zijn. In 2005 wilde de overheid ook wel eens weten of Biologisch eten nou gezonder is. Ze vroegen TNO en de Wageningen Universiteit het uit te zoeken.

Door de uitzending van Zembla weten we inmiddels dat de kippen die alleen Biologisch voer aten een veel betere weerstand hadden tegen ziekte. Helaas weten we ook dat de resultaten destijds vakkundig onder de mat zijn geveegd omdat niet iedereen blij was met die uitkomst (rara wie zou dat zijn?).

Je mag gelukkig zelf weten of je die prik wel of niet neemt. En je mag gelukkig ook zelf weten wat je eet. En wij zijn weliswaar geen kippen maar ons boerenverstand zegt ons toch dat je door Biologisch te eten deze herfst minder last krijgt van hoesten en een druipneus.

En dat is fijn voor iedereen.

Minister Femke Wiersma verraste vorige week vriend en vijand toen bleek dat haar plannen voor de Nederlandse Landbouw wel erg veel lijken op die van haar voorganger Adema. Farmers Defence Force en zelfs Caroline herself waren boos. Ze hadden erop gerekend dat de hoge input landbouw gewoon ongehinderd door zou kunnen. Anderen waren juist blij dat de Minister blijkbaar inziet dat ingrijpen nodig is. Maar wie ietsje beter kijkt ziet ook dat de kans klein is dat er iets van de plannen terecht komt.

Ten eerste bevatten ze twee oude mantra’s waarvan in het verleden behaalde resultaten wel degelijk iets zeggen over de toekomst. Technische innovaties en ons onder Brusselse regels uitwurmen zijn aantoonbaar kansloos. Wat dat betreft is de nieuwe mest export mantra wat slimmer bedacht. Het kost zeker een paar jaar om aan te tonen dat dat ook niet werkt. Maar de grootste garantie op het falen van de plannen om nu eindelijk de negatieve impact van onze landbouw drastisch in te perken is natuurlijk het ontbreken van voldoende budget voor boeren voor omschakeling.

Het hele plan is daarmee een dooie mus voor de boeren. En hoe langer we wachten met de Nederlandse Landbouw op duurzame leest te schoeien, hoe moeilijker en duurder het wordt.

Gelukkig bleek vorige week in onze Robin Food bijeenkomst maar weer eens dat er ook telers, verwerkers, retailers (en wat hulptroepen) zijn die in de tussentijd gewoon doorstomen met het aandeel Biologische producten op de markt te vergroten. Beetje tegen de stroom in, maar onverstoorbaar. Of een volgend kabinet dat met beleid en budget gaat steunen blijft nog even “een vogel in de lucht”. Voorlopig moeten we het doen met een dooie mus in de hand.

Eén ding kan je BBB Minister Femke Wiersma niet ontzeggen: de naam BBB lijkt treffend gekozen. In de financiële wereld staat BBB namelijk voor een kredietwaardigheidstatus van ‘junk bonds’. Oftewel: aardige kans dat je alles kwijt bent.

Dat risico lopen we ook nu de BBB de stikstofplannen in de prullenbak heeft gemikt. Wat ervoor in de plaats komt weet niemand. “Geen plan is ook een plan” lijkt Femke te denken.

En dat is goed nieuws voor Big Agro partijen die zich kleurenblind verdienen aan kunstmest, bestrijdingsmiddelen, veevoer, ammoniakwassers en andere geniale fake oplossingen. Maar op langere termijn draaien Boer en Burger op voor de steeds hoger wordende kosten van het opruimen van de rotzooi. Als dat dan nog kan.

Even serieus… Nederland heeft een AAA status. Waarom willen we dan BBB voor ons landbouwbeleid? Waarom geen biologisch AAA beleid?

Duurzaamheidslogo’s in de supermarkt; we hebben er nogal wat. En helaas is voor veel logo’s een beetje onduidelijk hoe duurzaam het product waar ze op zitten geplakt nou werkelijk is. Bovendien geeft het te denken dat fabrikanten de criteria vaak zelf verzinnen. “Wij van WC-eend…” voor wie zijn reclame klassiekers kent.

Het idee van een logo is natuurlijk dat het consumenten helpt kiezen. Maar uit recent onderzoek van Milieu Centraal blijkt dat mensen in de winkel juist in de war raken. Ze kunnen de goede logo’s niet onderscheiden van de groenwassende neppers. En dat is slecht nieuws voor alle bedrijven die echt werk maken van duurzaamheid. En voor alle consumenten die willen kiezen voor echt duurzame producten.

En dat terwijl we één keurmerk hebben waarvan de criteria zijn vastgelegd in duidelijke EU-regels en waarvan de certificering gebeurt door een onafhankelijke instantie; het BIO-keurmerk. Meer hebben we dan toch niet nodig? En dan kunnen die andere “WC-eend logo’s” toch eigenlijk allemaal door de plee?

Nou OK, toegegeven; het Bio label bevat geen criteria voor kinderarbeid, leefbaar loon en nog een paar dingen. Dus het is niet af. En BIO certificeren (en gecertificeerd blijven) vraagt van bedrijven een behoorlijke inspanning. Maar die inspanning gaat beter lonen als de groenwassende neppers verboden worden. Dus zeg het maar: willen we meer of minder logo’s? En wie is daarvoor aan zet?

Vorig jaar veuls te droog, dit jaar veuls te nat. Boeren kampen in beide gevallen met opbrengstverliezen.

Het lijkt erop dat de regering dat ook in het snotje heeft. Het woord “Voedselzekerheid” is daarom heel kordaat in de naam van het Ministerie gefrummeld. Dan zou je denken: investeren in meer robuustheid en weerbaarheid. Dus in bodemvruchtbaarheid, waterbergend vermogen, biodiversiteit (= vitaliteit) en klimaat mitigatie / adaptatie. Dus in biologische landbouw.

Maar van Femke Wiersma mogen we het alleen nog hebben over ‘doortontwikkelen van de bestaande landbouw’. Niet meer over ’transitie’ of ‘verduurzaming’. Dus ruim baan voor de grootschalige turbo landbouw?

Even zonder dollen, gaat dat goed?

Het lijkt erop dat onze roergangers twee dingen over het hoofd zien: (i) we hebben de natuur juist nodig om het weerstandsvermogen van de Nederlandse landbouw te verhogen en (ii) de turbo landbouw draagt met zijn emissies voor een behoorlijk deel bij aan de opwarming van het klimaat en de daaruit voortkomende weersextremen. Lijkt toch verdacht veel op dweilen met de kraan open.

Doe mee en steun de toekomst van onze aarde.

Wordt mede-eigenaar, investeer 25-50.000 euro, profiteer van zowel financieel (1.5% vast) als maatschappelijk rendement, plus deel mee in de waardestijging van de grond!

De nieuwe Europese Natuurherstelwet is officieel van kracht! Deze wet markeert een belangrijke mijlpaal in de strijd om verzwakte natuurgebieden in de EU weer tot bloei te brengen. Brussel zet hiermee vol in op het verbeteren van biodiversiteit, het halen van de klimaatdoelen voor 2050 en het waarborgen van voedselzekerheid.

Terwijl Den Haag nog discussieert over de uitvoering, laat de biologisch-dynamische Stadsboerderij Almere zien hoe het moet: herstel van de natuur in actie. Dankzij hun inzet keren de leeuweriken, kwartels, grutto’s, uilen, kiekendieven, sperwers, wildebijen, vlinders en vele andere soorten weer terug naar het landschap.

Onder leiding van Tom Saat, Tineke van den Berg en hun toegewijde team, bewijst de Stadsboerderij al jaren dat het kan:

– Gezond voedsel produceren zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen
– Bodemvruchtbaarheid bevorderen
Schoon water en een gezonde leefomgeving
– Biodiversiteit versterken (diversiteit is vitaliteit)
– Dierenwelzijn op een hoger niveau tillen
– De kloof tussen boer en burger dichten door integratie en samenwerking.
– Onderwijs en zorg als integraal onderdeel van het boerenbedrijf
– Landschapsontwikkeling combineren met duurzame landbouw.

Nu de Europese Natuurherstelwet ons allen oproept tot actie, nodigen wij je uit om je steentje bij te dragen aan dit prachtige initiatief. Door te beleggen in BD Stadsboerderij Almere investeer je in de toekomst van onze natuur en samenleving.

Samen kunnen we het verschil maken!

‘Bankier van de armen’ laat zich overtuigen om Bangladesh te leiden.

Econoom en ‘king of the poor’ Muhammad Yunus is gevraagd als interim-leider in Bangladesh orde op zaken te stellen. Hij bedacht kleine leningen voor de allerarmsten en kreeg daar in 2006 de Nobelprijs voor.

In NL beweren we alles dik voor elkaar te hebben… Aan de andere kant: weersextremen nemen toe, ecologische disrupties groeien, we worden ongezonder en de welvaartskloof wordt er niet beter op. ‘In the unlikely event’ dat de boel hier toch ook uit de hand loopt, wie zou jij dan in een kabinet van de toekomst willen. Een kabinet dat de echte uitdagingen adresseert en werk maakt van een toekomstbestendige biologische landbouw, bodemvruchtbaarheid, schoon water, biodiversiteit, het klimaat, gezonde voeding, een gelijk speelveld in de markt waarin de vervuiler niet langer wegkomt met een concurrentievoordeel en vooral: ‘leaving no one behind’.

Het nieuwe kabinet:

Joszi Smeets – Premier
Jawole Joseph – Minister van Sociale Zaken & Leaving No One behind
Roger Cox, Mark van Baal – Minister van Justitie, People & Planet
Femke Groothuis (Ex’Tax), Michel Scholte – Minister van de Circulaire Economie
Claire van den Broek, Werner Schouten – Minister van Netjes Rekenen & Maatschappelijke Kosten Niet langer Afwentelen Op Toekomstige Generaties
Imke de Boer, Jan Willem Erisman – Minister Betaalbare Biologische Landbouw & Voeding
Jaap Seidell, Pim van Lommel – Minister Volksgezondheid, Welzijn, Leven Voor & Na De Dood
Bas Bloem – Minister Bestrijdingsmiddelen, Parkinson & Tacklen Overige Ellende
Geert van der Veer – Minister Grondbeheer (rijmt)
Hannah Prins, Marjan Minnesma – Minister van Klimaat & Duurzaamheid
Jeroom Remmers – Minister Eiwittransitie & Ontsluiting Havermelk voor de Niet-Elite
Ilse Geijzendorffer, Fiona Engelsman – Minister Hoofd Hart Handen Heelheid Onderwijs & Onderzoek
Willem Lageweg – Minister van Binnenlandse Zaken & de Grote Verbinding
Noa Widdershoven, Kim Yong Un – Minister van Defensie (ff checken wie deze post goed leest)
Jeroen Smit, Derk Loorbach – Minister Transitie Slimme Schapen naar Moedige Muizen
Paul Polman – President (na korte onboarding door Willem Alexander over hoe z’n speedboot werkt)

Wie missen we? Suggesties welkom.

Het ging afgelopen week goed met onze Olympische medailles in Parijs! Op de atletiekbaan, op de fiets, in de 49-er FX. En natuurlijk op de roeibaan waar de roeiers maar liefst 8 plakken naar binnen sleurden!

Een geweldig voorbeeld hoe we als mensen een doel kunnen stellen en vervolgens alles uit de kast halen om dat te verwezenlijken. Nieuwe trainingsaanpak met veel meer uren op het water, niet langer alleen focus op de Holland-Acht maar op alle nummers en mannen en vrouwen die samen trainen. Om maar een paar elementen te noemen. Op basis van inzichten uit de fysiologie, beeld en data-analyse, aandacht voor mentaliteit & groepsgevoel etc.

Helaas braken we afgelopen week ook een ander minder glorieus record.

Earth Overshoot Day: de dag waarop de natuurlijke hulpbronnen van de aarde voor dat jaar eigenlijk zijn opgebruikt. Het viel dit jaar al op 1 augustus. En dat betekent dat we de rest van het jaar op de pof van onze kinderen leven. En dat doen we al sinds 1972. Toevallig het jaar van de Olympische Spelen in München.

Hoe mooi zou het zijn als we het menselijk vernuft wat we kunnen inzetten om roei medailles te halen, zouden kunnen inzetten om Earth Overshoot Day naar 31 december te duwen. Zodat we binnen de “safe operating space” komen van de door Rockström gedefinieerde “Planetary Boundaries”.

Robin Food introduceert daarom met trots een nieuwe Olympische sport: “Planetary Boundary Drukken”.

Nieuw idee van ons kersverse kabinet: Wat nou verduurzaming landbouw, mest en stikstofoverschot verminderen, boeren uitkopen, terug naar Brussel voor een okeetje voor meer mest..? We hoeven het probleem helemaal niet meer op te lossen, we verplaatsen het gewoon!

Niks stront aan de knikker.

We exporteren de beerput gewoon naar Zweden. En laten direct de kassa rinkelen, goed voor de handel.

Klein detail wat we daarbij volgens de Europese Rekenkamer over het hoofd zien:

De Oostzee is een van ‘s werelds meest verontreinigde zeeën. Het bestrijden van eutrofiëring, die wordt veroorzaakt door nutriënten- en stikstofuitspoeling — voornamelijk vanuit de landbouw — wordt als een grote uitdaging beschouwd. In het kader van het Verdrag van Helsinki hebben alle aangrenzende EU-lidstaten en derde landen zich gecommitteerd aan de bescherming van het milieu van de Oostzee. De EU-wetgeving verplicht de lidstaten ertoe, maatregelen te nemen ter bestrijding van buitensporige nutriëntenbelasting en een goede milieutoestand van de wateren te bereiken. Zweden (evenals NL ook EU lidstaat) neemt daarbij het voortouw met een ambitieuze verduurzaming van het landbouwbeleid.

Niet geheel uit te sluiten dat onze noorderburen dit ‘dweilen met de mestkraan open’ toch wat minder geniaal vinden dan ons kabinet.

Mestoverschot steeds ernstiger: ook meer export onderzocht

Rabobank, effe opletten: Terwijl gangbare boeren hun keuze voor intensieve teelt- en veehouderij praktijken verdedigen met het argument ‘omdat het anders niet rekent’, blijken biologische telers ruimschoots méér te verdienen!

In alle discussies over de toekomst van de landbouw horen we het argument tot in den treure: “de transitie moet voor de boer wel een goed verdienmodel opleveren”. En tegenstanders van verandering gebruiken het met groot gemak als ze pleiten vóór het in stand houden van het huidige (op hoge externe input gebaseerde) systeem.

Een recente CBS-studie laat nu zien dat in 2021 Biologische boeren qua inkomen zeker 10% beter boerden dan hun gangbare collega’s en een inkomen hadden van meer dan twee keer modaal.

Er is dus niks mis met het verdienmodel van de Bio Boer. Zelfs als je alle maatschappelijke winst buiten beschouwing laat!

We realiseren ons dat de verkoopcijfers van de elektrische Rolls Royce hierdoor niet direct zullen groeien. En ook dat het omschakelen van je bedrijf naar Bio geen sinecure is. Hoge grondprijzen, perverse kwaliteitseisen van supermarkten, certificering (om maar een paar onderwerpen te noemen) zorgen voor uitdagingen. Ook moet het opschalen van de Biologische productie hand in hand gaan met significante stimulering van de vraag door supermarkten en verwerkers. Maar de studie toont aan dat er voor de Bio boer in ieder geval een meer dan gemiddeld goede boterham te verdienen valt.